Mensen willen graag een bijdrage leveren aan wat zij als 'het goede' zien. De auteurs zien waarde gedreven leiderschap als de sleutel tot het ontwikkelen van innerlijke integriteit. Niet-integer gedrag en onethisch handelen kost organisaties veel geld en imagoverlies. De waarden en normen die onderdeel zijn van de bedrijfscultuur kunnen bepalend zijn voor het succes. Daarbij komt dat ethische kwesties erg ingewikkeld kunnen zijn en zich eerder als een contextueel dilemma dan als een eenduidig oplosbaar probleem aandienen. Morele ontwikkeling is het resultaat van levenservaringen en bestaat uit beslissingen over morele dilemma’s.
In het met veel liefde voor het onderwerp geschreven boek proberen de auteurs een en ander op een rijtje te zetten en zij maken het zichzelf niet eenvoudig. Filosofen en theologen worden aangehaald. Het systee m1 en 2 denken van de psycholoog Kahneman wordt behandeld. De hersenstructuur wordt beschreven en de waarden dimensies van Oppenheim passeren de revue. Ook Spiral Dynamics ontbreekt niet in de behandeling en theorievorming van waarden en werkelijkheid. De kwaliteit van het karakter wordt behandeld aan de hand van de zogenaamde ‘Kardinale deugden’ en ‘de reis van de held’ van Campbell. Morele oordeelsvorming is een proces van beproeving, juiste keuzes maken en reflectie. Het gaat om de waarden discussie die gezamenlijk dient te worden gevoerd binnen het team en de onderneming.
Veel van de voorbeelden in het boek komen uit maatschappelijke dienstverlening en de gezondheidszorg. Ik probeer me de waardendialoog voor te stellen in een traditioneel Management Team van een de onderneming die zich focust op kortetermijnresultaten en het verbeteren van de winst. De dilemma’s en spanningen zijn te benoemen. Marketing bedenkt van alles en ziet nieuwe kansen. De afdeling verkoop belooft nieuwe producten en diensten aan de klant. Operations is druk met LEAN workshops en kan de producten niet allemaal op tijd maken. De afdeling Logistiek zit met voorraden waar niets meer mee wordt gedaan en kampt met een tekort aan opslagcapaciteit. IT implementeert een nieuwe systeem-update en loopt geheel uit het budget. De financieel directeur heeft moeite om betrouwbare cijfers te presenteren en HR praat over competenties en het beheersen van de arbeidskosten. Iedereen heeft z’n eigen targets en is gehecht aan z’n bonus. Ook na het bestuderen van het hoofdstuk ‘waardevol werken en besturen’ blijf ik met de vraag zitten wat je moet doen als eindverantwoordelijke directeur met Waardegedreven leiderschap. Zeker wanneer het om dialoog en een gezamenlijk leerproces vraagt van ‘forming, storming, norming and performing’.
Een diepe overtuiging is noodzakelijk om de in het boek geschetste weg te bewandelen. De leider zal z’n impulsieve behoefte (systeem 1) om nieuwe regels uit te vaardigen moeten zien te bedwingen. Ik vind het boek prettig geschreven. Waardegedreven leiderschap geeft stof tot nadenken.
Over Han van der Pool
Han van der Pool is een zeer ervaren talent ontwikkeling professional. Zijn expertise is te herleiden tot kennis uit de vakgebieden arbeids- en organisatiepsychologie, organisatiekunde en projectmanagement, aangevuld met ruim vijfendertig jaar ervaring als talentmanager, trainer/coach en adviseur in het bedrijfsleven. Zijn missie is een bijdrage te leveren aan de ontwikkeling van organisaties door het mobiliseren van het menselijk potentieel.
