Transitie en arbeid

1 Inleiding 9
A.R. Houweling en L.C.J. Sprengers

2 Toespraken tijdens lustrumcongres VvA 13
2.1 Klimaattransitie: de rechtvaardigheid bij de uitvoering is de grote uitdaging 13
D.M. Samsom
2.2 De veranderingen in de arbeidsmarkt 15
C.E.G. van Gennep

3 Arbeidsongeschiktheid herschikt 19
L. van den Berg, W.A. Faas, A.M.L. Goossens, M. de Kleine, W.L. Roozendaal en E.B. Wits
3.1 Inleiding 19
3.2 Medische beoordeling 20
3.2.1 Inleiding 20
3.2.2 Misvattingen over het arbeidsongeschiktheidspercentage; het wettelijk systeem 21
3.2.3 De praktijk: onder- en overcompensatie 23
3.2.4 Knelpunten bij de medische beoordeling 24
3.3 Sociaal medische dienstverlening 25
3.4 Activering van uitkeringsgerechtigden 28
3.4.1 Inleiding 28
3.4.2 Re-integratiebegeleiding 29
3.4.3 Activering door financiering ZW en WIA 30
3.4.4 Lastenverlichting voor kleine werkgevers 31
3.5 Aanbevelingen 33
3.5.1 Medische beoordelingen 33
3.5.2 Sociaal medische dienstverlening 34
3.5.3 Ingrepen in de Ziektewet 36
3.5.4 Tot slot 37

4 Scholing als arbeidsmarktinstrument 39
P. Kruit en B. Schouten
4.1 Inleiding 39
4.2 Scholing in het civiele arbeidsrecht 40
4.2.1 Inleiding 40
4.2.2 Scholing ex artikel 7:611a lid 1 BW 40
4.2.3 Artikel 7:611a lid 2-5: de implementatie van de Arbeidsvoorwaardenrichtlijn 42
4.2.4 Scholing ex artikel 7:669 lid 1 en 3 onder d BW 44
4.2.5 Tussenconclusie 45
4.3 Scholing onder de Werkloosheidswet 45
4.3.1 Inleiding 45
4.3.2 Scholingsregeling WW 46
4.3.3 Knelpunten van het beleid 47
4.3.4 Tussenconclusie 48
4.4 Naar een nieuwe invulling van scholing als arbeidsmarktinstrument 49
4.4.1 Inleiding 49
4.4.2 Optimaliseren van employability al tijdens het dienstverband 50
4.4.3 Scholing in ruil voor verlaging van ontslagkosten 51
4.4.4 Sancties bij niet-naleving 52
4.5 Conclusie en aanbevelingen 53

5 De onafhankelijkheid van vakorganisaties 55
N. Jansen, R.D. Poelstra en E. Verhulp
5.1 Inleiding 55
5.2 Over ficties in het Nederlandse cao-recht 56
5.3 De onafhankelijkheidsdiscussie: de stand van zaken 58
5.4 Internationale dimensie 63
5.4.1 Vooraf 63
5.4.2 ILO-Verdrag nr. 98 64
5.5 Onafhankelijkheid in nationale cao-wetgeving 68
5.6 Oplossingsrichtingen: Hoe kan nationaal recht in overeenstemming worden gebracht met ILO-Verdrag nr. 98? 71
5.6.1 Eerdere voorstellen 71
5.6.2 Nieuwe voorstellen 72
5.7 Afronding 79

6 Rechtsbescherming: het handhavingstekort in het arbeidsrecht 89
6.1 Inleiding 89
6.2 Rechtsbescherming in arbeidszaken 89
P.Th. Sick en W.J.J. Wetzels
6.2.1 Inleiding: rechtsbescherming in arbeidszaken 89
6.2.2 ‘Het systeem’ 90
6.2.3 De rol van de rechter bij de rechtsbescherming 91
6.2.4 Het aantal procedures op arbeidsrechtelijk gebied 94
6.2.5 De rol van de rechtshulpverlener 98
6.2.6 Alternatieve vormen van geschiloplossing 99
6.2.7 Aanbevelingen 101
6.3 Staat van publiekrechtelijke handhaving 101
R. van Steenbergen
6.3.1 Inleiding 101
6.3.2 Problematiek 102
6.3.3 Knelpunten 105
6.3.4 Mogelijke oplossingsrichtingen 115
6.3.5 Aanbevelingen 120
6.4 Handhaving door de vakorganisaties 121
D.M.A. Bij de Vaate, C. van den Bor en W.H.A.C.M Bouwens
6.4.1 Inleiding 121
6.4.2 Handhaving van in de cao neergelegde arbeidsvoorwaarden 124
6.4.3 Handhaving van niet in de cao neergelegde arbeidsrechtelijke normen 129
6.4.4 Slotbeschouwing 134
6.4.5 Aanbevelingen 135

7 Arbeid over de grenzen heen 137
7.1 Inleiding 137
7.2 Vanuit Den Haag of Brussel? 138
J.H. Even
7.3 Grondrechten in het EU-Grondrechtenhandvest: naar een minder selectieve toepassing van het derde correctief 143
J.P. Vos
7.3.1 Inleiding 143
7.3.2 Onjuiste implementatie van richtlijnen: (directe) werking en de correctieven 144
7.3.3 Horizontale directe werking van het Handvest: consistent of niet? 145
7.3.4 Maak een consistente keuze 149
7.4. Botsingen in Europa: liberalisme, protectionisme of gewoon eerlijke mededinging? 149
J.H. Even
7.4.1 Inleiding 149
7.4.2 Belangrijk startpunt 150
7.4.3 De Detacheringsrichtlijn 151
7.4.4 Een periode van nadruk op de vrijheden door het Hof van Justitie 152
7.4.5 De gepercipieerde problemen en de roep om een nieuwe balans 153
7.4.6 De herziene Detacheringsrichtlijn en aanpalende (voorgenomen) maatregelen 154
7.4.7 Juridische oppositie tegen de herziening: de rechtszaken 154
7.4.8 Van liberalisme naar eerlijke mededing? 155
7.4.9 Maar dan wel met een consequentie 155
7.5 Werkenden in Europa en het mededingingsrecht: op naar een glijdende schaal? 156
M.S. Wirtz
7.5.1 Inleiding 156
7.5.2 Collectief onderhandelen over werkvoorwaarden door zelfstandigen 158
7.5.3 Richtlijnen Platformwerk en cao’s voor zelfstandigen 160
7.5.4 Economische afhankelijkheid 161
7.6. Over de toepassing van het op de internationale arbeidsovereenkomst toepasselijke recht 161
E. de Wind
7.6.1 Inleiding 161
7.6.2 De rechtskeuze in een ‘internationale arbeidsovereenkomst’ 162
7.6.3 De controverse 162
7.6.4 Gruber Logistics 164
7.6.5 Rechtsvergelijking 165
7.6.6 De Nederlandse rechter 165
7.6.7 Tot slot 167
7.7 Migratierecht: op naar beter 168
B.J. Maes
7.7.1 Inleiding 168
7.7.2 Van de huidige twee loketten in Nederland naar één 168
7.7.3 Verdergaande communautarisering 170
7.7.4 Het activeren van asielzoekers 171
7.7.5 Prioriteitsgenietend aanbod 171
7.7.6 Tot slot 173
7.8 Een weging van het voorgaande 173

8 Transitie en arbeid 175
A.R. Houweling en L.C.J. Sprengers
8.1 Inleiding 175
8.2 Arbeidsgeschiktheid herschikt 176
8.3 Scholing als arbeidsmarktinstrument 178
8.4 De onafhankelijkheid van vakorganisaties 178
8.5 Rechtsbescherming: het handhavingstekort in het arbeidsrecht 179
8.6 Arbeid over de grenzen heen 181
8.7 Slotbeschouwing 184

Over de auteurs 187