Joseph Stiglitz (Perverse globalisering en Eerlijke Globalisering) en Thomas Friedman (De aarde is plat) worden vaak in een adem genoemd. Tenminste, als het over mondialisering gaat. Maar waar Friedman mondialisering ziet als een zegen op mondiaal niveau, daar plaatst Stiglitz serieuze vraagtekens. Volgens hem kent mondialisering veel te veel verliezers, en dat kan ertoe leiden dat de wal het schip gaat keren. ”Wie wil dat de mondialisering doorzet, moet zorgen voor minder verliezers.”

Aan het begin van deze eeuw was ‘corporate governance’ (ondernemingsbestuur) een heuse kwestie. Terecht gezien de vele schandalen die de jaren daarvoor hadden plaatsgevonden. Enron, Ahold, WorldCom, om er maar een paar te noemen. Het was het ‘falen van de markt’ dat ertoe leidde dat Behoorlijk ondernemingsbestuur hoog op de agenda kwam te staan, en dat het aanvankelijke verzet tegen de Code Tabaksblat is wegebde. Tegenwoordig is het echter tamelijk stil aan het bestuursfront. En dat is weer niet terecht. Los van de geruchtmakende affaires van de afgelopen jaren, kan slecht bestuur namelijk ook leiden tot de ondergang van een onderneming. Het is dan ook de taak en verantwoordelijkheid van de raad van commissarissen om tijdig te signaleren en te interveniëren. Ook kan slecht bestuur leiden tot reputatieverlies. En dan werkt de tucht van de markt in het nadeel van bedrijven.

In het NRC van afgelopen vrijdag een hele pagina gewijd aan boeken die het waard zijn om te pendelen tussen kast, bureau, leestafel en collegae. Recensies van Hij overwon iedereen op een vrouw na, de biografie van Frits Fentener van Vlissingen geschreven door Arie van der Zwan, en Making Globalization Work van Joseph Stiglitz, en End of the Line van Barry Lynn, twee boeken die zo hun vraagtekens zetten bij de gevolgen van de ontembare mondialisering.

Het gevaar dat mondialisering hand in hand gaat met toenemende Amerikanisering, ligt voor de hand. Maar Thomas Friedman, columnist bij The New York Times en auteur van The World Is Flat. A Brief History Of The Twenty-First Century, ziet dat toch wat genuanceerder. Sterker: in een interview zegt hij dat die vrees volkomen onterecht is. Volgens Friedman is er een tegenkracht aan het werk, een kracht tegen Amerikaanse merken, films, kleren, en fastfoodketens. Die tegenkracht wordt gevormd door ‘uploading’.