Op 13 november 2008 promoveerde bedrijfshistoricus Maurits van Os aan de Universiteit van Utrecht. In zijn dissertatie staat de vraag centraal: hoe komt het dat bepaalde grensoverschrijdende fusies een succes worden en andere niet? In 'Grensoverschrijdende fusies in de twintigste eeuw' doet hij verslag van zijn onderzoek naar een zestal fusies die in de twintigste eeuw hebben plaatsgevonden. Conclusie: het is zeer moeilijk is om een volledig gelijkwaardige fusie te realiseren en maar weinig ondernemingen slagen hier daadwerkelijk in. Het is voor Van Os zelfs de vraag of een gelijkwaardige fusie dan ook wel bestaat. Belangrijke lessen in een uiterst leesbaar boek.

Talloze boeken met praktische tips over het delen en creëren van kennis, zijn reeds geschreven. Nancy Dixon gaat in haar boek 'Algemene kennis' een duidelijke stap verder omdat zij vijf verschillende doelen onderscheidt voor het delen van kennis. Voor elk doel beschrijft ze een andere vorm van kennisoverdracht. Ondanks de titel een inspirerende aanvulling op de literatuur over kennismanagement!

In dit Nederlandse boek over organisatieverandering vanuit een waarderend perspectief beschrijven meerdere auteurs hun ervaringen in projecten en coaching in Nederland en Vlaanderen. De auteurs laten u in de keuken kijken bij organisaties en instellingen die tot grote verandering kwamen. Op basis van drie methodes die werken vanuit dit waarderend perspectief, namelijk appreciative inquiry, strengths-based management and development en positive psychology. In 'Van kiem tot kracht' hun enthousiasmerend verslag.

Organisaties van nu zijn beduidend anders dan twintig jaar geleden. Van productie- naar kennisorganisaties, waarbij de werkzaamheden vervagen en mensen in virtuele teams werken. Bonne Wagenaar spreekt in zijn boek 'Organisatie van binnenuit' daarom ook van organiseren in plaats van organisaties. Hij brengt met zijn kijk op organisaties de organisatie (rationaliteit) en de factor mens (irrationaliteit) in balans.

Organisatie van binnenuit van Bonne Wagenaar is een boek dat meer aandacht verdient dan het krijgt.

Voor een betrouwbare levering van producten en diensten is het van belang dat organisaties continu investeren in de vakbekwaamheid van het personeel. In de ogen van Karl Weick en Kathleen Sutcliffe zien echter veel bedrijven een belangrijk aspect over het hoofd: de mindfulness van hun medewerkers. In 'Managing the Unexpected' illustreren zij dat, om ernstige bedrijfsrisico's te voorkomen, er continue en verfijnde aandacht moet zijn voor verstorende incidenten en omstandigheden.

Hoe kan het gebeuren dat een goedlopend bedrijf onderuit gaat, tot faillisement of overname aan toe? Dat is de vraag die een workshopdeelnemer aan Jim Collins stelde toen een reeks giganten als dominostenen begon om te vallen. Wat begon als een idee voor een artikel, werd een nieuw boek van de schrijver die we kennen van 'Built to last' en 'Good to great': 'How the mighty fall'

Bij innoveren gaat het vaak mis. Maar wat zijn dan wel de bepalende factoren voor succesvol innoveren? Het boodschappenlijstje dat Klaas Koops in zijn boek Innoveren kan beter heeft opgeschreven, ziet er als volgt uit: urgentie, leiderschap, aard, praxiscultuur, integraliteit, prototypen, consolidatie, succes. En het is niet één van de acht, maar voor succesvol innoverend gedrag moet je alle acht factoren afvinken.

Goed gemanaged, maar slecht georganiseerd is het probleem van veel organisaties. Jaap Peters en Hester Heringa beschrijven in 'Bij welke reorganisatie werk jij?' dat managen en organiseren twee duidelijk verschillende dingen zijn, die elkaar soms tegenwerken. Peters is bekend van 'De intensieve menshouderij' en als activist als het gaat om het Rijnlandse model. Hij gaat in zijn nieuwste boek dieper en breder in op de vraagstukken rondom de maakbaarheid van organisaties.

Apollo 13 Consult is geen nieuwe loot aan de al behoorlijk volle adviseursboom, maar komt voort uit het aloude IME organisatieadviseurs. De schrijvers van 'Mindful organiseren' zijn allemaal verbonden aan dit bureau. Ze beogen met hun boekje handen en voeten te geven aan het versterken van het mindful denken en handelen van medewerkers. Het is volgens hen de sleutel tot succes voor een Hoog Presterende Organisatie (HPO).

Na de boekhoudschandalen bij Enron, Parmalat en Ahold is de aandacht voor corporate governance en risicomanagement groter dan ooit. In hun boek Greep op de zaak hebben Francis Bouman en zijn partners van 4Partners de belangrijkste instrumenten voor risicomanagement geïnventariseerd.

Steeds vaker besteden bedrijven de uitvoering van IT-diensten uit aan derden. Daarbij is het zaak de nodige zorgvuldigheid te betrachten, want uitbesteden kost ook geld en het is altijd nog maar afwachten wat je ervoor terugkrijgt. Daarom laten nogal wat bedrijven zich bijstaan door een in outsourcing gespecialiseerde bureau. Waar dan, mutatis mutandis, weer hetzelfde voor geldt. Gelukkig is er nu De kleine CMMI voor acquisitie, een handboek voor succesvol uitbesteden.

Als serieus boekbespreker ben je voortdurend op zoek naar de juiste balans tussen niets ontziende eigenwijsheid en gepaste nuancering. Daarvan werd ik me weer eens bewust toen ik het boek Praktisch Lean Management van Bas Lohman en Jeroen van Os onder ogen kreeg. ‘Don’t judge a book by the cover.’ Of titel in dit geval!

Vooral in deze tijd van tegenvallende bedrijfsresultaten zullen bedrijven meer belangstelling hebben voor managementtechnieken die zich richten op kostenbesparing. Zo is er ook verhoogde aandacht voor Lean. Belangrijk is wel dat Lean niet zozeer een techniek is maar een filosofie, die weliswaar op korte termijn al tot resultaatverbetering kan leiden, maar die vooral op langere termijn ongeëvenaarde kostenbesparingen kan opleveren. Bas Lohman en Jeroen van Os beschrijven in hun boek 'Praktisch Lean Management' op een zeer heldere wijze wat Lean nu precies is, maar, belangrijker nog, wat je kunt doen om de Lean-filosofie in een organisatie te introduceren.

Het kuddegedrag van de consument tijdens de huidige economische crisis was voor bioloog Patrick van Veen aanleiding om op zoek te gaan naar het kuddedier in de mens. Dit leverde een heel aardig boekje op: Kuddegedrag in crisistijd.

Achterberg en Obers schrijven over het bouwen van nieuwe of het verbouwen van bestaande processen. Daarbij onderscheiden de auteurs het analyseren, het ontwerpen èn het inrichten (implementeren) van processen. Die driedeling is terug te vinden in de structuur van het boek. Het is een doorwrocht geheel, dat duidelijk is gericht op de vakman in de praktijk, de student, de procesanalist en op de procesontwerper. De vraag is of het boek ook interessant is – zoals de auteurs stellen – voor proces- en lijnmanagers.

Nederlandse ondernemingen zijn opvallend vaak betrokken bij grensoverschrijdende fusies. Helaas leidt dat lang niet altijd tot het gewenste resultaat. Maurits van Os onderzocht voor zijn boek Grensoverschrijdende fusies in de twintigste eeuw zes spraakmakende cases en stelde als eerste een gedetailleerd overzicht op van succes- en faalfactoren. Conclusie: een fusie heeft pas echt kans van slagen als het eigenlijk een overname is.

De titel van dit boek nodigt uit tot lezen. 'Hoezo nieuwe stijl?', denk je dan als lezer. En de ondertitel verleidt nog verder: 'Aanpak, instrumenten en modellen voor een excellente bedrijfsvoering'. Alhoewel het boek een goed overzicht geeft van alle instrumenten en methoden, blijft het daar ook bij: de 'aanpak' komt er erg mager van af. Wie daar mee kan leven heeft een overzichtelijk boek met een schat aan informatie. Maar veel meer dan een modellenboek is het niet geworden.