Cultuurverandering wordt tegenwoordig niet meer gezien als een geplande aanpak om gedrag van managers en medewerkers binnen een organisatie te veranderen. Succesvolle organisaties op dit terrein gebruiken de term cultuurverandering niet en zien ook af van geprogrammeerde gedragsverandering. Zij leggen juist de nadruk op de identiteit van de organisatie, de achterliggende aannames en het organisatieconcept. De cultuurverandering is geen doel op zich, maar is gericht op het realiseren van het idee achter de organisatie en het creëren van waarde voor de afnemers.

Heb je een goede strategie voor je organisatie ontwikkeld, dan is de vervolgvraag of er aangrijpingspunten zijn om de strategie te realiseren en of er feedback is op basis waarvan je kunt sturen. Ofwel, kun je als manager voldoende houvast vinden om in de toekomst in control te blijven? Managementinstrumenten die strategie en implementatie met elkaar verbinden zijn schaars en richten zich vooral op sterk presterende organisaties. Wouter ten Have onderzocht welke managementprocessen het verschil maken tussen 'goed' en 'heel goed' presteren. De resultaten van die zoektocht legde hij vast in zijn proefschrift 'Weg van verandering'.

Een overzichtswerk met inzichten en interventies om op individueel niveau te gebruiken bij het faciliteren van verandering was er nog niet. 'Mensen veranderen' van Yvonne Burger, Léon de Caluwé en Paul Jansen voorziet daar nu in.

Mensen willen heel graag dingen kunnen voorspellen en invloed uit oefenen op de toekomst. Regelmaat en voorspelbaarheid zijn sterk bepalende factoren in hun leven. Vaak echter, moeten zij belangrijke beslissingen nemen in situaties waarin voorspellingen nauwelijks mogelijk zijn, evenmin als controle over de resultaten. Veel mensen lijden aan de illusie van controle en denken daardoor dat de toekomst voorspelbaarder is en minder onzeker dan zij in feite is. Of zij geloven zelfs dat zij toevallige gebeurtenissen door hun eigen handelen kunnen beïnvloeden. Zij ontkennen dan de rol van het lot in hun leven.

Een meesterlijk verhaal! Eigenlijk zegt dit al genoeg maar dat is feitelijk ook waar het om gaat. Het boek 'No story No Glory' van Theo Hendriks gaat over het belang van storytelling en is wat mij betreft een juweeltje. Belangrijkste conclusie is dat verhalen vertellen gaat over emotie, eenvoud en authenticiteit en dat individuen en organisaties, in het tijdperk van camouflagegedrag en managersjargon, hier baat bij kunnen hebben. Het boek komt op één van de meest prominente plaatsen in mijn boekenkast te staan.

'De trein van boos naar middel' van Frank van den Berg en Ernst Bouweriks is gearriveerd. Verschenen in de lente van 2012 geeft het nieuwe inzichten in oplossingsgerichte gespreksvoering. Handig voor iedereen die gesprekken voert met mensen die zich boos of gefrustreerd voelen, en die anderen willen helpen dat om te buigen naar oplossingsgerichte initiatieven. De trein is een doeltreffende metafoor. Niet alleen voor degene die helpt om het gesprek te structureren, maar ook voor de 'cliënt' is het een heel behulpzaam instrument om op eenvoudige wijze te zien waar de trein stil staat en waar hij naar toe zou willen rijden. Van station 'boos' naar 'zorgen', 'wensen', 'doelen' en als eindstation 'middel'.

Acquisitie, het is voor menigeen een regelrechte ramp. Langsgaan bij een prospect kost je zo een paar uur, bellen is efficiënter maar weinig effectief. Een goed alternatief is Telefacing, acquireren via telefoon en online beeld. De verkoopcoaches Joost Zonneveld en Ron van der Maarel schreven hierover het boek Telefacing.

'Veranderen geeft energie' en 'Dit boekje zet jouw autokracht in beweging'. Het zijn twee kreten op de achterzijde van het boekje 'Een Wasabi-Peptalk' van Irene Schoemakers. Het is dat je weet dat de auteur in kwestie werkzaam is als arbeids- en organisatiepsychologe want anders krijg je bij het lezen van dit boekje een hoog 'Psychologie van de koude grond' gevoel. Ik vind het in ieder geval niet van toegevoegde waarde voor mijn boekenkast.

'Realiseer je dat niet iedereen een hond cadeau wil', lees: promotie is niet voor iedereen een beloning. Dit is één van de vijftig tips uit het boek 'Geef gas bij oranje' van Bastiaan van Gils, Arjon van Lieshout en Renée de Boo. Nu is een lijstje van vijftig tips altijd leuk, maar ook iets dat ik doorgaans met wat argwaan bekijk. Het doet me vrezen voor one size fits all-regeltjes die zelden all fitten, en doorgaans bijna helemaal niet passen. En als je kritisch leest, spreken in dit soort boeken tip 13 en 31 elkaar meestal nog tegen ook. Toch is dit boek net een beetje anders. En dat komt omdat het goed geschreven is.

Mijn eerste gedachte bij het zien van de titel 'Blauwe bananen' was dat het een associatie had met de bestseller 'Blue ocean', maar de enige overeenkomst met dat boek is de kleurbenaming, voor de rest niets. In dit boek gaat het met name over de kunst van onderscheidend vermogen, iets wat een blauwe banaan absoluut heeft in een gele tros soortgenoten.

Peter Bakker wordt geroemd als leider, maar toch is het met TNT Post uiteindelijk niet goed gegaan. Volgens Arjan Eleveld komt dit doordat slechts twee van de drie FIT-factoren aanwezig waren, maar de derde niet. En bij succesvolle organisaties, zoals DSM en AMSL, zijn alle drie op orde.

Inspiratiegids voor klantgevoelige service zo luidt de ondertitel van 'De Tao van Service' van Eric de Haan. Een boek met zo'n titel trekt altijd mijn aandacht. Ten eerste behoren boeken voor mij tot de grootste inspiratiebronnen. Daarnaast vind ik het een prachtig idee om de Chinese filosofie Tao op service te betrekken. Alleen de woorden 'klantgevoelige service', is dat niet dubbel? Is service niet bij uitstek klantgevoelig?

Dromen is mooi maar de vraag is altijd hoe reëel ze zijn. 'Winst uit Wijsheid' van Anton van Schendel & Ton Creyghton is hier een mooi voorbeeld van. Waar het boek feitelijk om draait is de verspilling van Human Capital, en dan in het bijzonder van 'oudere' werknemers. Op dit gebied missen veel organisaties nog de spreekwoordelijke boot. Door het verhaal heen volgen tips hoe organisaties hier mee om kunnen of misschien wel moeten gaan. Leesadvies: Leuk tussendoortje voor wanneer er een vrij uur over is.

Met een titel als 'Geef gas bij oranje' lopen Van Gils, Van Lieshout en De Boo het risico weinig boeken te verkopen aan de Politieacademie. Toch is het een boek waarmee elke manager aan de slag kan, ongeacht de organisatie waar hij of zij werkt. Het boek bevat vijftig vuistregels. Vijftig recepten voor vijftig situaties. Vijftig inspirerende tips in één boek.

'Sales- en accountmanagement' van Willem van Putten, Annette Schenk en Faust Mertens rekent af met de hardnekkige mythe dat er 'geboren verkopers' bestaan. Ze zetten de functie en de rol van de verkoopafdeling binnen een organisatie met visie neer. In logische stappen leggen ze ook de systematiek van het verkopen zelf bloot. Dat gebeurt wel een beetje saai en droog in vergelijking met de veel smeuïger Amerikaanse verkoopliteratuur. Duidelijk is dat de auteurs beoogd hebben het vak sales- en accountmanagement in de volle breedte te 'vangen'. Dat is meer dan aardig gelukt, op het onderdeel sales leadership na.

Klantgerichtheid is weer helemaal terug in het huidige managementdenken. Tegelijkertijd zijn veel managers van voornamelijk grote organisaties zo ver van hun klanten af komen te staan dat zij moeite hebben om klantgerichtheid daadwerkelijk in te vullen. Rupert Parker Brady en Maarten Beernink hebben daarom besloten een reeks uit te brengen over succesvolle klantgerichte ondernemers. Hun boek 'Mijn naam is Karel van Eerd en ik bewijs dat het wél kan' is het eerste boek in deze reeks. In dit makkelijk leesbare boekje geven de auteurs vanuit het perspectief van Karel van Eerd, oprichter van de Jumbo supermarkten, aan wat de gouden regels zijn van succesvol ondernemen.

'Weten is meer dan meten' van Tobias Reijngoud onderzoekt aan de hand van gesprekken met opinieleiders wat er verloren gaat als marktwerking en de bijbehorende financieel-economische motieven de dienst uitmaken. Wat zijn de gevolgen voor het onderwijs, de zorg, het bedrijfsleven, het milieu – kortom, voor onze samenleving – als het alleen nog maar gaat over rendement, efficiency en klantgerichtheid? Door te zoeken naar alternatieven voor het marktdenken geeft Reijngoud een aanzet tot verder denken, lezen en discussiëren over dit thema.

Nuttig! Dat is het eerste wat bij mij opkwam na het lezen van het boek 'Generaties! Werk in uitvoering' van Aart C. Bontekoning. Generatiemanagement is een factor om rekening mee te houden, in het bijzonder waar het gaat over de denkbeelden van generaties. Organisaties kunnen hier duidelijk hun voordeel mee doen en hiermee inspelen op dilemma's die continue naar voren komen in deze dynamische wereld. Het boek is lezenswaardig voor mensen die diversiteit in generaties willen benutten voor het teweegbrengen van cultuurverandering.

Problemen bestaan niet. Althans, niet voor Hans Heerkens die samen met Arnold van Winden het boek Geen probleem. Een aanpak voor alle bedrijfskundige vragen en mysteries schreef. Je moet dan wel de zogenaamde Algemene Bedrijfskundige Probleemaanpak, kortweg ABP, volgen, een methode waarbij het onderzoeken van problemen en het ontwerpen van oplossingen naadloos op elkaar aansluiten. En dat is bepaald niet gebruikelijk binnen het omvangrijke corpus van literatuur over methodologie.

'Geen Probleem, een aanpak voor bedrijfskundige vragen en mysteries' van Hans Heerkens en Arnold van Winden, is een bijzondere uitgave van Business School Nederland (BSN), omdat de behandelde methodologie goed aansluit op het Action Learning-opleidingsprogramma van BSN. Ik kan het echter aan iedere probleemoplosser aanraden.